1. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:
- osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
a) na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,
b) na podstawie zgody na pobyt tolerowany - w formie schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;
- mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Pomocy społecznej na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom, w szczególności z powodu:
- ubóstwa,
- sieroctwa,
- bezdomności,
- bezrobocia,
- niepełnosprawności,
- długotrwałej lub ciężkiej choroby,
- przemocy w rodzinie,
- potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,
- bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,
- braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,
- trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,
- trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,
- alkoholizmu lub narkomanii,
- zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,
3. Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:
- Osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 634 zł, zwanej "kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej",
- Osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 514 zł, zwanej "kryterium dochodowym na osobę w rodzinie",
- Rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej "kryterium dochodowym rodziny"
4. Procedura ubiegania się o świadczenia z pomocy społeczne
Świadczenia z pomocy społecznej są udzielane na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego.
Pomoc społeczna może być udzielana z urzędu.
Podstawą udzielenia pomocy społecznej jest przeprowadzenie wywiadu środowiskowego.
Wywiad przeprowadza się w terminie 14 dni roboczych od dnia powzięcia wiadomości o potrzebie przyznania świadczenia z pomocy społecznej, a w sprawach pilnych w terminie 2 dni.
Wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania osoby lub rodziny albo w miejscu ich pobytu.
Osoby i rodziny ubiegające się o pomoc są zobowiązane są do udokumentowania swojej trudnej sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej na podstawie następujących dokumentów:
- dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość;
- skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka lub książeczki zdrowia dziecka (do wglądu)
- dokumentów określających status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej;
- decyzji właściwego organu w sprawie renty, emerytury, świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego;
- orzeczenia komisji do spraw inwalidztwa i zatrudnienia wydanego przed dniem 1 września 1997 r., orzeczenia lekarza orzecznika o niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji, orzeczenia komisji lekarskiej;
- orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;
- zaświadczenia pracodawcy o wysokości wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia, zawierającego informacje o wysokości potrąconej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
- zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych (usług rolniczych), zawierającego informacje o potrąconej zaliczce na podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenie zdrowotne, składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na ubezpieczenie chorobowe;
- zaświadczenia pracodawcy o okresie zatrudnienia, w tym o okresach, za które były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne, oraz o okresach nieskładkowych;
- dowodu otrzymania renty lub emerytury, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;
- zaświadczenia urzędu gminy o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych;
- zaświadczenia wystawionego przez szkołę potwierdzającego kontynuowanie nauki w gimnazjum, szkole ponadgimnazjalnej, szkole ponadpodstawowej lub szkole wyższej;
- decyzji starosty o uznaniu lub odmowie uznania za osobę bezrobotną, utracie statusu osoby bezrobotnej, o przyznaniu, odmowie przyznania, wstrzymaniu, wznowieniu wypłaty oraz utracie lub pozbawieniu prawa do zasiłku dla bezrobotnych, dodatku szkoleniowego, stypendium, dodatku aktywizacyjnego albo zaświadczenia o pozostawaniu w ewidencji bezrobotnych lub poszukujących pracy;
- zaświadczenia Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego potwierdzającego zobowiązanie do opłacania składki na ubezpieczenie społeczne rolników;
- zaświadczenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zadeklarowanej podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą;
- zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego o rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej;
- zaświadczenia lub decyzji organów przyznających świadczenia pieniężne;
- oświadczenia o stanie majątkowym.
FORMY UDZIELANEJ POMOCY
Zasiłek stały przysługuje osobie pełnoletniej, samotnie gospodarującej, lub pozostającej w rodzinie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy. Zasiłek ustala się w wysokości:
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy miedzy kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej (tj. 634 zł) a dochodem tej osoby,
- w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie (tj. 514 zł) a dochodem na osobę w rodzinie.
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50% różnicy między:
- kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej (tj. 542 zł) a dochodem tej osoby,
- kryterium dochodowym rodziny (tj. 456 zł na osobę w rodzinie) a dochodem tej rodziny.
Okres, na jaki przyznawany jest zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.
Zasiłek celowy może być przyznany na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw mieszkaniowych, jak również kosztów pogrzebu. Zasiłek celowy może być przyznany również osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej. W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek celowy. Pomoc taka nie podlega zwrotowi, jeśli wysokość pomocy (wartość) nie przekroczy odpowiedniego kryterium dochodowego.
Usługi opiekuńcze przysługują osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona. Przysługują również osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie nie zamieszkujący: małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić (rodzinę tą obowiązuje jednak obowiązek alimentacyjny na rzecz osoby wymagającej usług).
Usługi opiekuńcze są częściowo odpłatne. Odpłatność za usługi uzależniona jest od dochodu na członka rodziny, a jej wysokość ustalana jest przez gminę tj: wg tabeli uchwalonej przez Radę Miejską w Pilźnie.
Usługi opiekuńcze przyznawane są decyzją Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej.
Wymagane dokumenty:
- wniosek o przyznanie usług,
- zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia uzasadniające konieczność pomocy w formie usług opiekuńczych,
- zaświadczenie wydane przez lekarza specjalistę w przypadku usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
- orzeczenie grupy inwalidzkiej lub o stopniu niepełnosprawności, w przypadku jej posiadania;,
- decyzja organu emerytalno-rentowego ustalającego wysokość emerytury lub renty,
- kserokopia dowodu otrzymywania emerytury lub renty.
Usługi opiekuńcze świadczone są w miejscu zamieszkania.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze, w tym dla osób psychicznie chorych
Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Mogą one polegać na: usprawnieniu do funkcjonowania w społeczeństwie, pielęgnacji, rehabilitacji fizycznej, terapii psychologicznej i pedagogicznej, wsparciu edukacyjnym, pomocy mieszkaniowej. Usługi specjalistyczne dotyczyć mogą osób z zaburzeniami psychicznymi, osób chorujących psychicznie, osób chorujących neurologicznie lub z uszkodzeniem centralnego układu nerwowego, osób z upośledzeniem umysłowym, osób z uszkodzeniami narządów ruchu i innych. Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone są w miejscu zamieszkania, ale realizowane mogą być w ośrodkach wsparcia np: w dziennych domach pomocy społecznej, środowiskowych domach samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi i ośrodkach opiekuńczych, które zapewniają między innymi terapię zajęciową, zajęcia rehabilitacyjne, kulturalne, rekreacyjne i wyżywienie podczas pobytu.
Specjalistyczne usługi dostosowane są do szczególnych potrzeb osób wymagających pomocy w formie specjalistycznych usług, wynikających z rodzaju ich schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone są przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Są to m.in.:
- uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia,
- pielęgnacja - jako wspieranie procesu leczenia,
- rehabilitacja fizyczna i usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu w zakresie nieobjętym przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135, z późn. zm.3),
- pomoc mieszkaniowa,
- zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych, w wyjątkowych przypadkach, jeżeli nie mają możliwości uzyskania dostępu do zajęć.
Odpłatność za usługi specjalistyczne stosowana jest w oparciu o stosowne Rozporządzenie Ministra Pracy.
Dożywianie
Pomoc w formie dożywiania udzielana jest na podstawie ustawy z 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” (Dz.U. 267, poz. 2259). Jest to program rządowy ustanowiony na lata 2006-2009. Program ma zasięg krajowy i skierowany jest w szczególności do: dzieci do siódmego roku życia i uczniów do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej.
W ramach Programu udzielana jest pomoc w formie: posiłku, świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych. Pomoc, o której mowa, zależy od dochodów. Dochód ten nie może przekraczać 150 proc. tzw. kryterium dochodowego, o którym mowa odpowiednio w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej t.j. 542 zł w przypadku osoby samotnie gospodarującej, 456 zł na osobę w rodzinie. Rada gminy może podjąć uchwałę o podwyższeniu tego kryterium dochodowego.
Świadczenie w formie gorącego posiłku przysługuje uczniowi uczęszczającemu do szkoły na wniosek rodziców ucznia, jego opiekuna prawnego, rodziców zastępczych, a także dyrektora szkoły, wychowawcy klasy, pracownika socjalnego lub innej osoby, za zgodą przedstawiciela ustawowego lub rodziców zastępczych.
Gmina realizuje program pomocy w dożywaniu przy wykorzystaniu ośrodków pomocy społecznej, jednostek organizacyjnych gminy, placówek i instytucji, które posiadają bazę żywieniową lub odpowiednie warunki do wydawania produktów żywnościowych. Aby otrzymać pomoc, przewidzianą programem, należy zgłaszać się do ośrodka pomocy społecznej. W dożywianiu kierownik ośrodka pomocy społecznej współpracuje z dyrektorami szkół.
Dom Pomocy Społecznej
Prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej, przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędną pomoc w formie usług opiekuńczych.
Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny, do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania.
Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą:
1. mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70% swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70% tego dochodu,
2. małżonek, zstępni przed wstępnymi na podstawie umowy zawartej z Dyrektorem ośrodka,
- w przypadku osoby samotnie gospodarującej, jeżeli dochód jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,
- w przypadku osoby w rodzinie, jeżeli posiadany dochód na osobę jest wyższy niż 300% kryterium dochodowego na osobę w rodzinie,
3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej, w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatami wnoszonymi przez osoby, o których mowa w pkt 1 i 2.
Wymagane dokumenty:
- wniosek o umieszczenie w DPS
- zaświadczenie lekarskie (pobierz)
- zaświadczenie lekarza psychiatry – w przypadku osób chorych psychicznie (pobierz)
- zaświadczenie psychologa – w przypadku osób upośledzonych umysłowo (pobierz)
- zgoda na ponoszenie opłat za pobyt w DPS (pobierz)
- decyzja organu emerytalno-rentowego ustalającego wysokość emerytury lub renty
- kserokopia dowodu otrzymywania emerytury lub renty
- zgoda na przetwarzanie osobowych przez PCPR
- zgoda na przetwarzanie danych osobowych w celu umieszczenia w DPS (pobierz)
- opinia dotycząca sprawności psychofizycznej osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS (pobierz)
Opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne
Za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150 % kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie.
Przez ojca i matkę, o których mowa w ust. 1, należy rozumieć również ojca i matkę współmałżonka.
Konieczność sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad osobami, o których mowa w ust. 1, stwierdza lekarz ubezpieczenia zdrowotnego w zaświadczeniu wydanym nie wcześniej niż na 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia.
Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości określonej przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych jest opłacana przez okres sprawowania opieki.
Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie przysługuje osobie, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia:
- ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat;
- posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.
Przy ustalaniu okresu ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 5, okresy nieskładkowe ustala się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.
Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych
Zgodnie z Ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych prawo do leczenia i korzystania na zasadach w niej określonych maja także osoby nieubezpieczone posiadające obywatelstwo polskie, zamieszkujące na terytorium RP - które spełniają kryterium dochodowe do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej. Dokumentem potwierdzającym prawo osoby nieubezpieczonej do świadczeń zdrowotnych jest decyzja wójta (burmistrza, prezydenta) gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania pacjenta. Decyzja może być wydana na wniosek świadczeniobiorcy,
z inicjatywy organu gminy (z urzędu) lub na wniosek właściwego oddziału NFZ,
a w przypadku stanu nagłego - na wniosek świadczeniodawcy udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej, złożony niezwłocznie po udzieleniu świadczenia. Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie decyzji przysługuje przez okres 90 dni od dnia określonego
w decyzji. W przypadku konieczności przedłużenia okresu uprawnień do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej niezbędne jest ponowne wystąpienie z wnioskiem o wydanie kolejnej decyzji.